Badanie CBCT to rodzaj oceny diagnostycznej, która pozwala na uzyskanie dokładnego, trójwymiarowego obrazu struktur szczękowo-twarzowych z uwzględnieniem nie tylko kości i zębów, ale także nerwów. Wykorzystuje się ją w wielu gałęziach medycyny, m.in. laryngologii, ortopedii, chirurgi oraz oczywiście stomatologii. Czym różni się CBCT od klasycznej tomografii komputerowej? Jak przebiega takie badanie? Wyjaśniamy!

Czym dokładnie jest CBCT i kiedy się je wykonuje?

CBCT to skrót od Cone Beam Computed Tomography, która w Polsce znana jest jako tomografia wiązki stożkowej. Badanie to przeprowadza się w sytuacji, gdy lekarz zadecyduje, iż zdjęcie panoramiczne, będące badaniem 2D, nie dostarczy wystarczającej liczby informacji i potrzeba dokładniejszego trójwymiarowego obrazowania ocenianych struktur. Do tych struktur zaliczamy szczękę, uzębienie, kości twarzy, jamę nosową i zatoki.

Wskazaniami do wykonania omawianego badania są, m.in.:

• wszelkie wady zgryzu,
• próchnica,
• choroby przyzębia i ubytki kostne w szczęce oraz żuchwie,
• schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego,
• nieprawidłowości układu słuchowego (szumy uszne, niedosłuch),
• obrazowanie i ocena budowy zatok, jamy nosowej i ucha środkowego,
• stany zapalnych zatok,
• powikłania patologii uszu i zatok (np. ropni).

CBCT a klasyczna tomografia – jaka jest różnica?

Otóż różnic jest sporo, CBCT to bowiem nowoczesne badanie, które wyróżnia się wieloma zaletami. Po pierwsze omawiana analiza naraża pacjenta na znacznie mniejszą dawkę promieniowania w porównaniu do klasycznego badania tomografem. CBCT trwa dosłownie chwilę, zatem pacjent podlega krótszej ekspozycji na promieniowanie – jest to mniej więcej 20 sekund. Dzięki temu badanie jest uznawane za względnie bezpieczne, a jego korzyści zazwyczaj przewyższają ryzyko płynące z wystawienia się na promieniowanie rentgenowskie. Warto pamiętać, że jakieś ryzyko nawet w przypadku takiej nowatorskiej procedury wciąż istnieje. Jest ono jednak ograniczane i kontrolowane przez specjalistów, którzy dbają o zachowanie jak najwyższych zasad bezpieczeństwa podczas jej przeprowadzania.

Tomografia CBCT – przeciwwskazania

Jednym ze sposobów na zminimalizowanie takiego ryzyka jest dokładny wywiad z pacjentem i wykonanie innych badań, które wykluczą bądź potwierdzą przeciwwskazania do zrealizowania procedury. Fundamentalnym i bezwzględnym zastrzeżeniem jest z pewnością ciąża. Choć CBCT emituje mniejszą dawkę promieni rentgenowskich, to dla płodu i tak może być ona niebezpieczna i wpływać m.in. na rozwój jego układu nerwowego. Dla samej przyszłej mamy badanie nie jest zagrożeniem, niemniej dla jej malucha już niestety owszem. W przypadku innych pacjentów lekarz analizuje pod kątem indywidualnym czy korzyści przewyższają istniejące ryzyko. Może tak zdarzyć się w sytuacji, gdy pacjent choruje m.in. na ciężkie choroby nerek, alergie bądź też jest w bardzo młodym wieku, np. przedszkolnym.

Badanie CBCT – jak wygląda? Czy trzeba się do niego przygotować?

Niezależnie czy masz zamiar przeprowadzić badanie CBCT w Warszawie, Katowicach, Poznaniu czy też innych, większych bądź mniejszych miejscowościach, powinieneś pamiętać o jednej, ważnej zasadzie, a mianowicie – ściągnięciu wszelkich metalowych przedmiotów z okolic twarzy i szyi przed badaniem (np. biżuterii, okularów, aparatu ortodontycznego, protez zębowych i aparatu słuchowego). Mogą one bowiem zakłócić przebieg tomografii i tym samym sprawić, że jej wynik nie będzie rzetelny. Oczywiście specjalista wykonujący procedurę z pewnością Ci o tym przypomni.

Jak przebiega badanie CBCT? Lekarz zakłada pacjentowi specjalny, ołowiany fartuch ochronny, który ma zabezpieczyć jego ciało przed absorpcją promieniowania. Tomografia stożkowa wykonywana jest w bezruchu, w pozycji stojącej lub siedzącej, głowa pacjenta natomiast zostaje unieruchomiona przez specjalne uchwyty (holdery). Następnie aparat emitujący promieniowanie oraz jego detektor obracają się o 360 stopni, generując pokaźną liczbę obrazów. Komputer przy pomocy algorytmów analizuje wyniki badania, tworząc trójwymiarowy obraz badanego obszaru. Sama procedura trwa kilkanaście sekund – zazwyczaj około 20.

Badanie CBCT – ile kosztuje?

Cena badania zależy od kilku czynników, a jednym i podstawowym z nich jest badane miejsce. Przykładowe koszta prezentują się w następujący sposób:

• tomografia komputerowa wycinka łuku – 150 zł,
• tomografia komputerowa szczęki – 250 zł,
• tomografia komputerowa żuchwy – 250 zł,
• tomografia komputerowa szczęki i żuchwy – 350 zł.

Należy pamiętać, że jest to uwarunkowane także indywidualną wyceną gabinetu oraz jego lokalizacją. CBCT to nowoczesna procedura, która może pomóc pacjentowi w skutecznym leczeniu jego schorzeń poprzez postawienie odpowiedniej diagnozy – a niektóre problemy trudno jest rozpoznać na podstawie innych badań. Ponadto jest znacznie dokładniejsza niż klasyczna tomografia, dlatego też warto zdecydować się na jej wykonanie – oczywiście jeżeli lekarz uzna, że istnieją wskazania do przeprowadzenia tomografii stożkowej.