Układ krążenia może paść ofiarą szeregu schorzeń i chorób, które w istotny sposób wpływają na jakość jego funkcjonowania. Jedną z poważniejszych przypadłości jest choroba niedokrwienna serca, która doprowadzić może nawet do zawału mięśnia sercowego, narażając nas tym samym na utratę życia.

Czym jest choroba niedokrwienna serca?

Terminem tym określa się zespół objawów klinicznych, których patogeneza może być bardzo różna. Pojawiają się one na skutek niedostatecznego dostarczania zarówno tlenu, jak i związków o charakterze energetycznym do mięśnia sercowego.

Klasyfikacja choroby niedokrwiennej serca

Wskazuje się obecnie na cztery klasy choroby niedokrwiennej serca:

• klasa I – objawy pojawiają się jedynie w przypadku podjęcia bardzo dużego wysiłku fizycznego;
• klasa II;
• klasa III;
• klasa IV – w tym wypadku objawy obserwuje się nawet w stanie spoczynku, nie podejmując żadnej, najmniejszej nawet, aktywności fizycznej.

Objawy choroby niedokrwiennej serca

Wskazuje się na szereg objawów, które typowe są dla choroby niedokrwiennej serca. Zalicza się do nich:

• tak zwany ból wieńcowy, który pojawia się w klatce piersiowej – określa się go również mianem dławicy oraz bólu dławicowego;
• nasilanie się dolegliwości bólowych po wysiłku fizycznym, zjedzeniu obfitego posiłku, w czasie silnego stresu. Ból zwiększa się również w duże mrozy oraz ogromne upały;
• dolegliwości bólowe najczęściej zlokalizowane są za mostkiem. Chorzy opisują je jako ucisk, rozpieranie. Niektórzy odczuwają silne pieczenie.

Wymienione objawy są najbardziej typowe. Trzeba jednak pamiętać, że u niektórych osób choroba wieńcowa może przybierać mniej charakterystyczny objaw. W znaczący sposób utrudnia to diagnostykę, zwłaszcza młodym i niedoświadczonym lekarzom.

Czynniki zwiększające ryzyko pojawienia się choroby

Wskazuje się na czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Dzieli się je na niemodyfikowalne oraz modyfikowalne.

Pierwsza grupa obejmuje czynniki, na które nie mamy wpływu. Zalicza się do nich:

• wiek – choroba bardziej zagrożone są osoby starsze;
• płeć – choroba niedokrwienna serca częściej występuje u mężczyzn;
• czynniki genetyczne – stwierdzono, że dzieci rodziców cierpiących na chorobę niedokrwienną serca są bardziej narażone na jej pojawienie się.

Czynniki modyfikowalne zależą od naszego trybu życia. Na ich wystąpienie mamy więc bardzo duży wpływ. Zalicza się do nich:

• zbyt wysoki poziom cholesterolu we krwi;
• nadciśnienie tętnicze;
• cukrzycę;
• otyłość, zwłaszcza jej brzuszną postać;
• nieprawidłową dietę składającą się z dużej ilości nasyconych kwasów tłuszczowych;
• palenie papierosów;
• zbyt często sięganie po alkohol;
• brak ruchu.

Postacie nietypowe

Choroba niedokrwienna serca może przyjmować jedną z dwóch nietypowych postaci:

• dusznica typu Prinzmetala;
• choroba małych naczyń.

W pierwszym przypadku podłożem choroby jest skurcz naczyń wieńcowych, co skutecznie ogranicza dopływ krwi do serca. Efektem jest znaczące zmniejszenie ilości krwi w sercu, co powoduje jego niedokrwienie. Choroba małych naczyń poleca z kolei na braku zmian w naczyniach, które zaopatrują serce w krew i substancje odżywcze, a występowaniu dolegliwości bólowych, które typowe są dla choroby wieńcowej.

Okresy kliniczne

Specjaliści zajmujący się chorobą niedokrwienną serca wskazują na następujące jej etapy kliniczne:

• choroba w postaci stabilnej;
• postać niestabilna;
• zawał serca;
• nagły zgon z przyczyn sercowych.

Nieleczona niedokrwienna choroba serca zawsze doprowadzi do zgonu. Jest to tylko kwestia czasu, jak szybko stan serca będzie się pogarszał.

Choroba niedokrwienna serca leczenie i profilaktyka

Kluczem przy profilaktyce oraz leczeniu choroby niedokrwiennej serca jest zmiana obecnego stylu życia oraz odpowiednia dieta. Należy utrzymywać wagę na stałym poziomie, w prawidłowych granicach. Konieczna jest rezygnacja z używek takich jak alkohol, palenie papierosów. Ważny jest również wysiłek fizyczny w rozsądnej, konsultowanej z lekarzem dawce.

Wskazane jest leczenie współistniejących chorób, do których zaliczają się m.in. nadciśnienie tętnicze, nadmiar cholesterolu, cukrzyca itp.

Przy leczeniu choroby niedokrwiennej serca choremu podawane są takie leki jak aspiryna, nitrogliceryna, nitraty, beta-blockery, statyny czy też ACE-inhibitory. Leczenie zabiegowe polega natomiast na przeszczepie serca, angioplastyce, laseroterapii, wszczepieniu „by-passów”.