Niewydolność serca jest takim stanem, w którym jedna z jego struktur niszczy zdolność tego organu do zapewnienia odpowiedniego przepływu krwi. Wówczas niezaspokojona jest potrzeba całego organizmu – co z kolei przedkłada się na całe jego funkcjonowanie. Najczęstszym błędem popełnianym przy pojęciu niewydolności serca jest mylenie go z niewydolnością krążenia.

Najczęstsze przyczyny niewydolności sercowej

Co może być przyczyną niewydolności serca?

• zawał mięśnia sercowego,
• choroba niedokrwienna serca,
• choroby zastawkowe,
• kardiomiopatia.

Jeżeli niewydolność serca pojawia się u danej osoby po raz pierwszy, to standardowo nazywana jest ona świeżą. Choroba ta może przybierać różne postacie, przy czym mogą się one także między sobą mieszać oraz współistnieć. To, że lekarz określa ją danym mianem oznacza, że w obrazie klinicznym po prostu przeważają objawy tejże postaci.

Klasyfikacja niewydolności serca, skala NYHA

Niewydolność serca można podzielić przez wzgląd na:

• Czas trwania oraz szybkość narastania – przewlekła niewydolność serca, ostra niewydolność serca, przemijająca niewydolność serca. W przypadku niewydolności przemijającej występowanie objawów ograniczone jest ścisłymi ramami czasowymi.
• Przez wzgląd na czynności hemodynamiczne serca, które zostały upośledzone – skurczowa niewydolność serca (rzut serca został zwiększony lub zmniejszony), rozkurczowa niewydolność serca (w tym przypadku lewa komora funkcjonuje prawidłowo), zastoinowa niewydolność serca (zastój krwi w płucach, jamie brzusznej, kończynach dolnych, co powoduje liczne obrzęki).
• Patrząc na to, jaki zespół objawów dominuje, jeżeli chodzi o zastój krążenia w obiegu małym oraz dużym – lewokomorowa niewydolność serca, prawokomorowa niewydolność serca, obukomorowa niewydolność serca.

Nowojorskie Towarzystwo Kardiologiczne NYHA zdecydowało się na klasyfikowanie niewydolności serca wg ustalonej skali i stopni. Klasyfikacja niewydolności serca NYHA opiera się na IV klasach w zależnosći od stanu pacjenta oraz stopnia zaawansowania choroby.

Niewydolność serca u dzieci klasyfikuje się często za pomocą wspomnianej skali NYHA.

Objawy niewydolności serca

Jak wyglądają objawy niewydolności? Nie zawsze tak samo. Wszystko jest bowiem zależne od tego, z jakim rodzajem choroby mamy w tym wypadku do czynienia.

Niewydolność serca lewokomorowa objawy

Jeżeli jest to niewydolność komory lewej, to najbardziej cierpi na tym układ oddechowy. Krew w krążeniu płucnym zostaje zatrzymana – z tego powodu pacjenci odczuwają silne, zabijające komfort życia duszności. Ulegają one nasileniu podczas wytężonego wysiłku fizycznego, a także leżenia. Pacjent odczuwa potrzebę spania na kilku poduszkach bądź stara się siedzieć, by nie dopuścić do duszności. W nocy dręczy go bezdech senny oraz świsty oddechowe. Bardzo trudno jest mu zmobilizować się do większego wysiłku fizycznego. Prócz tego, w bardziej zaawansowanych stadiach, pojawiają się zawroty głowy oraz uczucie splątania, a także zimne staja się dłonie i stopy.

Niewydolność serca prawokomorowa objawy

Inaczej wygląda to w przypadku niewydolności komory prawej. Tutaj zaburzeniu ulega krążenie krwi w żyłach. Gromadzi się ona w kończynach, nie będąc w stanie przejść dalej. Doprowadza to do obrzęków w dolnej części nóg. Z kolei nocą, podczas dłuższego leżenia, obrzęk się zmniejsza, woda z nóg powraca do krążenia, a pacjent odczuwa stałe parcie na pęcherz. Jeżeli choroba ma większe natężenie, to pojawia się nie tylko obrzęk brzucha, ale także zwiększa się objętość wątroby. Z tego powodu krew nie przepływa jak należy przez wątrobę – może dojść do pojawienia się żółtaczki oraz poważniejszych zaburzeń krzepnięcia krwi.

Jak leczyć niewydolność serca i jakie są rokowania?

Przede wszystkim leczenie niewydolności ma na celu załagodzenie objawów, na jakie cierpi pacjent. Chodzi o to, by zwiększyć jego możliwości wykonywania wysiłku oraz zmniejszyć częstotliwość stanów, w których choroba ulega zaostrzeniu. W ten sposób lekarze mają nadzieję na zmniejszenie liczby zgonów wśród chorych.

Oczywiście o wiele lepiej jest zapobiegać, niźli leczyć powstałą już chorobę. Przede wszystkim trzeba kontrolować swoje zdrowie i jak najszybciej zabrać się za leczenie nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej i tym podobnych. Jeżeli bowiem się za to nie weźmiemy, zwykła niewydolność serca może przekształcić się w coś innego, śmiertelnie niebezpiecznego – arytmię.

Tymczasem odpowiednie leczenie może przynieść naprawdę dobre skutki. Oczywiście trzeba także zmienić swój tryb życia – tak, by być bardziej aktywnym fizycznie, przy jednoczesnym ograniczeniu stosowania używek. Ważne jest także unikanie sytuacji, w których występuje duży, trwający przez długi czas stres.

Rokowania w przypadku niewydolności serca są uzależnione od stopnia zaawansowania choroby. Najgorzej rokują pacjenci, u których stwierdzoną ostrą i przewlekłą niewydolność serca.