Wątroba to jeden z ważniejszych organów ludzkiego ciała. Kiedy dochodzi do jej niewydolności, jedynym ratunkiem okazuje się być przeszczep.

Jeden z częściej wykonywanych przeszczepów

Wśród przeszczepów narządów wątroba znajduje się na jednym z pierwszych miejsc. Jest to poważny zabieg, który przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym. Bardzo często jest jedyną szansą na przeżycie tych, których z różnych przyczyn dotknęła niewydolność tego niezwykle ważnego narządu.

Jakie są wskazania do przeszczepu?

Przeszczep wątroby wykonuje się w ściśle określonych przypadkach. Wskazaniami do tak poważnego zabiegu są:

• marskość wątroby;
• zapalenie wątroby o charakterze przewlekłym;
• choroby wątroby o podłożu metabolicznym;
• torbiele wątroby;
• ostra niewydolność wątroby.

Przeciwwskazania do transplantacji

Nie w każdym przypadku wykonanie przeszczepu wątroby jest możliwe. Wskazuje się na szereg czynników, które dyskwalifikują osobę chorą. Zalicza się do nich:

• uzależnienie od alkoholu oraz innych substancji psychoaktywnych;
• stwierdzone choroby psychiczne;
• podeszły wiek;
• zakażenie wirusem HIV;
• infekcje, które mogą skutkować niepowodzeniem zabiegu;
• zdiagnozowane choroby nerek oraz układu krążenia;
• choroby układu oddechowego;
• uszkodzenia mózgu;
• nowotwór, który obejmuje nie tylko samą wątrobę.

Warto podkreślić, że transplantacji tego narządu nie wykonuje się również u osób, które cierpią na przewlekłe zapalenie wątroby typu B.

Zabieg transplantacji wątroby

W zależności od rozległości zabiegu oraz jego cech charakterystycznych wyróżnia się następujące rodzaje transplantacji wątroby:

• OLT;
• RLT;
• SLT;
• LDLT;
• DLT.

OLT to przeszczepienie całej wątroby, która pochodzi od niespokrewnionego dawcy zmarłego. W przypadku zabiegu RLT narząd pochodzi także od osoby zmarłej, ale przeszczepia się nie całą wątrobę, ale jedynie jej część. SLT jest jednym z najbardziej nietypowych zabiegów. Od osoby zmarłej pobiera się dwa płaty: prawy oraz lewy. Pierwszy wszczepia się następnie osobie dorosłej, drugi otrzymuje dziecko.  LDLT to zabieg polegający na przeszczepieniu jedynie fragmentu wątroby, który został wcześniej pobrany od osoby żyjącej. Najczęściej jest to krewny biorcy. Takie rozwiązanie jest najlepsze, jeśli biorcą jest małe dziecko. DLT, inaczej domino, polega na przeszczepieniu fragmentów wątroby kilku biorcom. Narząd pobierany jest jednocześnie od kilku dawców.

Gdzie wykonuje się taki zabieg?

Transplantacja wątroby to zabieg skomplikowany, wymagający rozległej wiedzy oraz umiejętności. W związku z tym w Polsce wykonuje go jedynie kilka ośrodków. Przeszczepienia tego narządu podejmują się leczenia ze szpitali znajdujących się m.in. w:

• Katowicach;
• Szczecinie;
• Warszawie;
• Wrocławiu.

Jeśli chodzi o zabiegi u dzieci, to wykonuje się je w Klinice Chirurgii Dziecięcej i Transplantacji Narządów Instytutu Pomnika Centrum Zdrowia Dziecka, która mieści się w Warszawie.

Jakie są możliwe powikłania?

Do najczęściej pojawiających się u biorcy wątroby powikłań zalicza się:

• zakrzepicę;
• nieprawidłowy odpływ krwi z wątroby;
• zwężenie występujące w tętnicy wątrobowej;
• zagięcie tętnicy wątrobowej.

Są one na tyle poważne, że doprowadzić mogą nie tylko do konieczności usunięcia przeszczepionego narządu, ale również śmierci pacjenta.

Po przeszczepie

Osoby, które przeszły przeszczep wątroby muszą:

• rzucić palenie;
• zaprzestać picia alkoholu;
• stosować odpowiednią dietę;
• wyeliminować sól z pożywienia;
• zrezygnować z wszelkich szczepionek, które zawierają żywe lub jedynie nieznacznie osłabione bakterie;
• zrezygnować z trzymania zwierząt domowych – stanowią one bowiem czynnik istotnie zwiększający ryzyko infekcji;
• pamiętać o regularnym dokładnym sprzątaniu łazienki, kuchni oraz lodówki.