Wirusowe zapalenie wątroby. Jakie są rodzaje WZW i czym się one charakteryzują?
Nierzadko wirus zapalenia wątroby wrzucany jest do jednego worka i traktowany jako jedna jednostka chorobowa. Istnieje jednak rozróżnienie epidemiologiczne w postaci wirusów typu A, B i C. Warto mieć świadomość, w jakich sytuacjach możemy spotkać się z określonym rodzajem choroby i jakie są sposoby na jej wyleczenie. Nierzadko jedynym sposobem jest po prostu ostrożność. Przyjrzyjmy się, jakie zachodzą między nimi różnice.
WZW typu A – łagodny i rzadki
Wirusowe zapalenie wątroby typu A jest zaraźliwą infekcją wątroby spowodowaną przez wirusa zapalenia wątroby typu A. Wirus jest jednym z kilku typów wirusów zapalenia wątroby, które powodują stan zapalny i mają negatywny wpływ na funkcjonowanie wątroby.
Spośród wszystkich rodzajów wirusa zapalenia wątroby typ A jest wyleczalny i rzadko spotykany. Zazwyczaj można zarazić się nim podczas tropikalnej wycieczki, ponieważ wysoka temperatura oraz duża wilgotność powietrza sprzyjają jego rozwojowi, a także pracownicy placówek medyczny, czy – co ciekawe – kanalizacji (tam warunki przypominają nieco tropiki, a wirusy mają raj do namnażania).
Wirus typu A przenosi się drogą pokarmową, najczęściej poprzez spożycie go wraz z pokarmem. Podstawowe objawy to senność, nudności, wstręt do tłuszczu, bóle okolic wątroby, bóle głowy. Dużym zagrożeniem jest nagły przebieg choroby – należy szybko rozpocząć hospitalizację i podać odpowiednie medykamenty.
Łagodne przypadki zapalenia wątroby typu A nie wymagają leczenia, a większość osób zakażonych jest w stanie uzyskać całkowite wyleczenie bez trwałego uszkodzenia wątroby.
Przestrzeganie higieny, w tym częste mycie rąk, jest jednym z najlepszych sposobów ochrony przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A. Szczepionki są dostępne dla osób najbardziej zagrożonych.
WZW typu B – jest na niego sposób
Wirusowe zapalenie wątroby typu B to poważna infekcja wątroby spowodowana wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV). W przypadku niektórych osób mamy do czynienia z przewlekłym zapaleniem wątroby typu B, jeżeli trwa dłużej niż sześć miesięcy. Przewlekłe zapalenie wątroby typu B zwiększa ryzyko rozwoju niewydolności wątroby, raka wątroby czy marskości wątroby.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B nazywane jest również żółtaczką wszczepienną. Choroba staje się swojego rodzaju epidemia, która dotyka coraz większą rzeszę, czasem całkowicie nieświadomych, mieszkańców rozwiniętych cywilizacji. Do zakażenia dochodzi drogą pozajelitową oraz poprzez kontakt płciowy. Wirus jest o tyle groźny, że jego bardzo niewielka ilość charakteryzuje wysoki stopień zakażalności, dlatego nawet lekkie ukłucie bądź skaleczenie może doprowadzić do rozwoju choroby.
Do zarażenia wirusem typu B może dojść w szpitalu, u fryzjera, stomatologa, kosmetyczki, czy poprzez ciążę (dziecko połączone z matką pępowiną i innymi płynami). Niecharakterystyczne objawy, takie jak biegunka, osłabienie, wymioty mylą chorego, który czeka na samowolne wyleczenie – w takiej sytuacji niestety konieczny jest pobyt w szpitalu i wprowadzenie intensywnych medykamentów.
Najskuteczniejszym i w zasadzie jedynym sposobem na uchronienie się przed zakażeniem jest szczepienie, które stosuje się w najmłodszych latach i powtarza się w określonych odstępach czasowych.
Większość osób dorosłych zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu B może uzyskać pełne wyleczenie, nawet jeśli objawy są nasilone. Niemowlęta i dzieci są bardziej narażone na rozwój przewlekłego zakażenia WZW typu B. Szczepionka może zapobiec wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, jednak obecnie nie ma na to skutecznego lekarstwa. Osoba zainfekowana powinna podjąć pewne środki ostrożności, które mogą pomóc w zapobieganiu rozprzestrzeniania się wirusa HBV na innych – szczególne przestrzeganie zasad higieny, zabezpieczanie się podczas kontaktów płciowych, unikanie korzystania ze wspólnych igieł, strzykawek czy szczoteczek itp.
WZW typu C – jedyny sposób to ostrożność
Większość osób zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV) nie ma żadnych objawów. Infekcję zapalenia wątroby typu C jest z reguły rozpoznawalna w momencie, aż pojawi się uszkodzenie wątroby pojawia kilkadziesiąt lat później, w czasie rutynowych badań medycznych.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest jednym z kilku wirusów zapalenia wątroby i jest powszechnie uważany za jedną z najbardziej poważnych chorób wirusowych. Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest przekazywane przez kontakt z zakażoną krwią – najczęściej za pośrednictwem igieł współdzielonych podczas dawkowania narkotyków.
Zapalenie wątroby typu C na ogół nie daje żadnych objawów aż do końca przebiegu przewlekłego zakażenia. W najwcześniejszych etapach, począwszy od około 1 do 3 miesięcy po ekspozycji na wirusa, następujące objawy występują u niewielkiej części zakażonych osób: zmęczenie, mdłości lub słaby apetyt, ból brzucha, ciemne zabarwienie moczu, żółte przebarwienia na skórze i oczu (żółtaczka), gorączka, bóle mięśni i stawów.
Objawy przewlekłego zakażenia zazwyczaj stają się oczywiste po latach i są wynikiem uszkodzenia wątroby spowodowanego wirusem. Mogą one początkowo dać objawy ostrego zakażenia. W następstwie postępującej choroby objawy mogą obejmować: częste krwawienie i zasinienia, swędzenie skóry, gromadzenie się płynu w jamie brzusznej (wodobrzusze), obrzęki nóg, utrata masy ciała, senność i zaburzenia mowy (encefalopatia wątrobowa).
Zatrważające statystyki wskazują, że wirus typu C może w swojej krwi nosić aż 400 mln ludzi. Do zakażenia może dojść w wielu sytuacjach, a jego nosiciele nierzadko nieświadomie zakażają swoich bliskich. Wirus nie daje charakterystycznych objawów oprócz osłabienia i zmian w wynikach biochemicznych krwi. Od tego rozpoczyna się diagnozę choroby. Jego całkowite wyleczenie jest bardzo trudne, jednak doprowadzenie do znacznego rozprzestrzenienia prowadzi do groźnych powikłań, między innymi marskości czy raka wątroby.
Prowadzone w ostatnich latach kampanie informacyjne mają na celu uświadomić wszystkim użytkownikom usług kosmetycznych, medycznych, a także osób często zmieniających partnerów seksualnych, czy zażywających narkotyki, aby uważać w tego typu sytuacjach. HCV jest wirusem bardzo podstępnym i można zaryzykować stwierdzenie, że to swojego rodzaju epidemia XXI wieku.
Przede wszystkim świadomość
Ogromne znaczenie w ilości zakażeń wirusami wątroby ma świadomość społeczeństwa na temat możliwości zakażenia. Nie każdy zdaje sobie sprawę, że wizyta u kosmetyczki, która nie nosi rękawiczek, czy wykonanie tatuażu w nieznanym studio może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji zdrowotnych. Istotne jest także pogłębienie możliwości darmowego wykonywania testów diagnostycznych tak, aby nie zarażać, nawet nieświadomie, swoich bliskich.