Zespół jelita drażliwego (w skrócie IBS) jest coraz częściej występującą jednostką chorobową w rozwiniętych cywilizacjach, o wciąż nierozpoznanym podłożu. Dotyka około 10-20% całej ludzkiej populacji. Aby zobrazować sobie tę ilość, co piąta spotykana przez nas osoba, cierpi na dolegliwości związane z drażliwym jelitem. Jakie są objawy IBS i jak je wyeliminować lub przynajmniej złagodzić?

Zespół jelita drażliwego i jego objawy

Zespół jelita drażliwego można podzielić na dwa rodzaje:

• biegunkowy – objawia zbyt szybkim przemieszczaniem się pokarmu przez układ pokarmowy, dochodzi do około trzech wypróżnień dziennie, organizm staje się wyjałowiony, ponieważ nie docierają do niego wartości odżywcze ze spożywanych posiłków,
• zaparciowy – nie więcej niż trzy wypróżnienia w tygodniu, powoduje przede wszystkim bolesne zaparcia, skurcze jelit, doprowadza do infekcji, podtruwania organizmu.

Tego typu dolegliwości, pojawiające się raz na jakiś czas, są normalną konsekwencją zmiany trybu życia, miejsca zamieszkania, diety czy antybiotykoterapii. Zaparcia to również jeden z typowych objawów zaawansowanej ciąży. Jednak kiedy problem trwa przez dłuższy czas, bez wyraźnej przyczyny, powodując dodatkowe objawy, np. bolesne wzdęcia i zaparcia, zatory czy odwodnienie spowodowane biegunką – należy podjąć odpowiednie kroki, aby wyregulować perystaltykę jelit i doprowadzić do normy działanie układu pokarmowego.

Objawy zespołu jelita drażliwego mogą się różnić w zależności od pacjenta i często przypominają inne choroby. Wśród objawów najczęściej występują:

• bóle brzucha lub skurcze,
• wzdęcia,
• gazy,
• biegunka lub zaparcia, często występujące na przemian,
• śluz w stolcu.

Objawy, które mogą wskazywać na bardziej poważny stan to:

• krwawienie z odbytu,
• ból brzucha postępujący lub występujący w nocy,
• utrata masy ciała.

Lekarz może być w stanie pomóc w złagodzeniu objawów IBS, a także może zlecić badania w kierunku poważniejszych schorzeń, takich jak choroby zapalne jelit i rak jelita grubego. Lekarz może również pomóc uniknąć ewentualnych komplikacji, takich jak przewlekła biegunka.

Zespół jelita drażliwego – dieta i leczenie

Lekarstwem na wyregulowanie pracy jelit jest przede wszystkim regularne spożywanie odpowiednio zbilansowanych posiłków oraz spożywanie dużej ilości niegazowanej wody. Istnieje kilka porad, które warto przytoczyć w obydwu formach drażliwości jelitowej.

W przypadku postaci biegunkowej, należy w szczególności unikać:

• przegładzania się i jedzenia obfitych posiłków,
• produktów z dużą ilością błonnika, takich jak suszone owoce,
• produkty, które powodują zwiększenie masy jelitowej np. cytrusy, groch, grzyby.

Aby uporać się z nadmierną pracą jelit, warto spożywać:

• pieczywo pszenne, ryż, różnego rodzaju makarony,
• drób, szynki,
• duże ilości niegazowanej wody,
• wspomagająco na pracę jelit zadziała także kisiel, bądź galaretka.

Drażliwość jelita w postaci zaparciowej oznacza, że powinniśmy zrezygnować z:

• jasnego pieczywa, produktów pszennych,
• kawy, alkoholu i wszelkich produktów drażniących i odwadniających,
• białego ryżu.

Chcąc wspomóc perystaltykę jelit, należy spożywać duże ilości pokarmów, które nie ulegają całkowitemu strawieniu – są to przede wszystkim warzywa z dużą ilością błonnika, bakalie, orzechy, otręby, czy płatki owsiane. Co ważne – nie można nagle zacząć jeść ogromnych ilości błonnika, ponieważ może to zadziałać na jeszcze większą niekorzyść. Wprowadzamy go stopniowo, w coraz większych ilościach. Nie bez znaczenia są też płyny, niegazowane i niesłodkie np. herbaty ziołowe, czy woda mineralna.

Na zaparcia wskazana jest także jakakolwiek aktywność fizyczna. Zamiast jazdy autobusem – spacer na kolejny przystanek, zamiast samochodowej przejażdżki do sklepu – przejażdżka rowerowa. Drobne aktywności sprawiają, że pobudzamy swój metabolizm, a co za tym idzie – również układ trawienia.